Ustawa o odpadach doczekała się swojej kolejnej noweli 17 listopada 2021 roku. Była niezbędna z punktu widzenia wdrożenia dyrektywy odpadowej (nr 2018/851 z 30 maja 2018 r.), przy czym wiele zmian weszło w życie na początku roku 2022.
Większość, choć nie wszystko. Zapisy dotyczące gospodarki odpadami budowlanymi i rozbiórkowymi będą obowiązywać w roku 2023. Zwłoka ma na celu danie czasu odpowiedzialnym czynnikom na przystosowanie się do wprowadzanych zmian.
Czego dotyczą wprowadzone zmiany i jakie są ich konsekwencje?
- Jakie definicje pojawiły się w nowelizacji ustawy o odpadach?
- Jak ustawodawca chce zachęcić podmioty gospodarcze i samorządowe do przestrzegania hierarchii postępowania z odpadami?
- Czym są obecnie produkty uboczne?
- Ułatwienie zmiany statusu odpadów.
Ustawa o gospodarowaniu odpadami – definicje
Spis treści:
Przede wszystkim sprecyzowaniu poddano system rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Zgodnie z obowiązującą obecnie literą prawa, to wprowadzający produkty, ponoszą odpowiedzialność finansową oraz organizacyjną na etapie cyklu życia produktu, kiedy staje się on odpadem. Dotyczy to także produktów w opakowaniach. Zakres obowiązywania stosownych przepisów mówiących o rozszerzonej odpowiedzialności producenta ma być określony w ustawach szczegółowych.
Inne definicje wprowadzone nowelizacją ustawy o gospodarowaniu odpadami:
- Odpadami budowlanymi i rozbiórkowymi, będą odpady powstałe w wyniku prac budowlanych (zostały one wyłączone z definicji odpadów komunalnych);
- Wprowadzono definicję prac ziemnych;
- Odpadów żywności;
- Odzysku materiałów;
- Bioodpadów;
- Odpadów komunalnych;
- Uściślono zagadnienia związane z gospodarowaniem odpadami.
Znowelizowana ustawa o gospodarce odpadami wprowadza także systemy mające służyć spopularyzowaniu idei zachowania hierarchii postępowania z odpadami. O tym jak to jest istotne świadczy oferta pod nazwą wywóz gruzu Lublin.
Ustawa o odpadach – KPGO
Ustawodawca wprowadził szereg załączników do Krajowego Planu Gospodarowania Odpadami (KPGO), których zadaniem jest zoptymalizowanie metod zarządzania odpadami, a także ograniczenie zakresu ich powstawania.
Podstawowym narzędziem jest wprowadzony Krajowy Program Zapobiegania Powstawaniu Odpadów (KPZPO). Czynnikami wspomagającymi i uzupełniającymi KPZPO są dokumenty planistyczne wskazujące administracji pożądane kierunki i sposoby postępowania z odpadami na danym terenie.
Zachęty do przestrzegania hierarchii postępowania z odpadami:
- Zachęty podatkowe;
- Systemy zwrotu kaucji;
- Znoszenie dopłat;
- Wsparcie badań dotyczących recyklingu i regeneracji produktów.
Poza nakłonieniem do przestrzegania hierarchii postępowania z odpadami powyższe zachęty mają skłonić do ograniczania wytwarzania odpadów w możliwie maksymalnym stopniu.
Produkty uboczne i utrata statusu odpadów
W świetle nowych przepisów, uznanie za produkt uboczny następuje z mocy prawa po spełnieniu określonych w ustawie warunków. Przypomnijmy, iż wcześniej było to możliwe na zasadzie uznaniowej.
Więcej, owe niezbędne warunki, które powinien spełniać produkt uboczny, powinny znaleźć się w przepisach UE lub rozporządzeniu wydanym na podstawie ustawy o odpadach. W konsekwencji decyzję o uznaniu bądź odmowie uznania przedmiotu lub substancji za produkt uboczny zastąpiła decyzja potwierdzająca spełnienie warunków uznania za produkt uboczny, a także decyzja stwierdzająca niespełnienie warunków uznania za produkt uboczny.
Marnotrawieniu surowców ma zapobiec znaczące ułatwienie procedury prowadzącej do utraty statusu odpadów w przypadku, kiedy dany odpad przestaje być odpadem. Dzieje się tak zwykle na skutek recyklingu lub innego procesu odzysku.
Ustawa o gospodarowaniu odpadami umożliwia utratę statusu odpadów przez przedmioty lub substancje z wykluczeniem dotychczas obowiązującego zastrzeżenia, mówiącego o tym, że odpady muszą być powszechnie stosowane do konkretnych celów. Istotna jest w tym przypadku hierarchia postępowania.
W pierwszej kolejności istotne są szczegółowe warunki określone w przepisach UE. W następnej brane są pod uwagę przepisy wykonawcze wydane na podstawie ustawy o odpadach. W sytuacji, w której oba wymienione akty nie mają zastosowania, utrata statusu odpadów możliwa jest w drodze indywidualnej decyzji na przetwarzanie odpadów.
Celem wyczekiwanej nowelizacji ustawy o odpadach było uproszczenie wszelkich procedur związanych z zarządzaniem odpadami. W dalszej kolejności przyjdzie czas na rozporządzenia odnoszące się do recyklingu, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień dotyczących wprowadzanych do obrotu opakowań.
Zobacz też:
Co to są śmieciarki?
Kody odpadów budowlanych
Gdzie wyrzucać ziemię?
Jak obniżyć ceny wywozu gruzu?
Kontener na odpady budowlane Koszalin
Kontener na odpady budowlane Kraków